Jongerenrechtbanken

Een gemeenschappelijk aanbod

Stichting Halt & stichting Jongerenrechtbanken (JRB) helpen jongeren een stem te geven in de zorg voor een betrokken en veilig schoolklimaat. Ons aanbod is gericht op het versterken van zorg, preventie en herstel van grensoverschrijdend gedrag. Ons aanbod stelt uw school in staat om een passend aanbod te ontwikkelen om de sociale weerbaarheid van uw leerlingen te vergroten en om (eerste) grensoverschrijdend gedrag op inclusieve, dat wil zeggen pedagogische en herstelgerichte wijze, af te doen.

Waarom werken Halt & jongerenrechtbanken samen? 

Sinds 2021 werken stichting Halt en stichting Jongerenrechtbanken Nederland intensief samen. De jongerenrechtbank is een initiatief om leerlingen te betrekken bij recht en rechtvaardigheid. Halt en JRB vinden elkaar in het streven om grensoverschrijdend gedrag van minderjarigen op een zinvolle en herstelgerichte manier aan te pakken. De Halt-interventies concentreren zich vooral op het gedrag van de jongere, terwijl de JRB een incident (een ‘zaak’) als vertrekpunt heeft. Het gesprek van de Halt medewerker concentreert zich op de individuele jongere en is pedagogisch gericht, terwijl de JRB-interventie focust op het herstel van de verhoudingen tussen de veroorzaker van het incident, de benadeelde en de omgeving. De JRB geeft jongeren de kans, wanneer zij zich (voor het eerst) schuldig maken aan grensoverschrijdend gedrag, zich te verantwoorden voor een rechtbank van leeftijdsgenoten.

Het gemeenschappelijke aanbod

De activiteiten van Halt worden veelal door uw gemeente gefinancierd. De jongerenrechtbank soms ook, of door fondsen of het schoolbestuur. De onderstaande ‘menukaart’ kunt u lezen als een opsomming van diensten die apart of gecombineerd kunnen worden afgenomen. Steeds vaker werken we met scholen door het leveren van exclusief aan de school toegewezen personele inzet (gemiddeld 0,2 fte). Voor alle activiteiten is een goede samenwerking met de school van groot belang, bijvoorbeeld met de zorgcoördinator. 

Toelichting op het aanbod

Activiteiten 1a – 1c: schoolspreekuur & JRB
Elk van deze activiteiten worden uitgevoerd door (uw) Halt-medewerker en/of een JRB-trainer. Met het spreekuur (1a) krijgen jongeren de kans om met de Halt medewerker te onderzoeken wat niet goed gaat en wat beter kan, en zo te leren van hun fouten en recht te zetten wat ze verkeerd hebben gedaan. Hierbij maakt Halt gebruik van effectief gebleken onderdelen uit de Halt-interventie.

De jongerenrechtbank werkt met leerlingen van de school die zijn opgeleid in een meerdaagse training (1b). Incidenten worden in een zitting voorgelegd en behandeld door de jongerenrechters (1c - als advocaat, aanklager en rechter). De JRB is een interventie (naar het voorbeeld van de Youth Courts in de VS) die jongeren binnen de schoolcontext aanspreekt op de eigen verantwoordelijkheid. De opgelegde maatregelen zijn gericht op herstel, om de negatieve effecten van het gedrag of het incident te herstellen, zowel voor de direct betrokkenen (de benadeelde ofwel het slachtoffer) als voor de omgeving (medeleerlingen in de klas, docenten, conciërges, enzovoort). 

Een JRB kan starten als de ‘dader/beschuldigde’ heeft bekend en verantwoordelijkheid voor het incident neemt. De JRB doet niet aan waarheidsvinding. De jongerenrechters (drie per zitting) doen de uitspraak, daarna is de school verantwoordelijk voor de uitvoering. Bij een gecombineerd aanbod kan een JRB ook leeropdrachten ‘vonnissen’ uit het Halt-spreekuur of de Halt-medewerker vragen om de uitvoering van de uitspraak te begeleiden.

Toevoeging op het schoolspreekuur: inzet JIM (Jouw Ingebrachte Mentor)
Soms blijkt op het spreekuur dat jongeren meer steun nodig hebben dan een ouder op dat moment kan bieden. In dat geval kan Halt de jongere helpen een JIM te vinden. Een JIM is een volwassene uit de omgeving van de jongere. Dat kan bijvoorbeeld een tante zijn, een buurman of iemand van de sportvereniging. Het is iemand die door de jongere zelf wordt gekozen en gevraagd. De JIM adviseert, steunt en helpt tijdens de jongere tijdens het spreekuur. En eventueel ook nog daarna.

Activiteit 2: Voorlichtingen (inclusief ouderbijeenkomsten)
Halt geeft ieder jaar zo’n 11.000 voorlichtingen aan leerlingen in het basis-, voortgezet- en middelbaar beroepsonderwijs, bij zowel regulier als speciaal onderwijs. Alle voorlichtingen versterken het handelingsperspectief en -vermogen van jongeren, ouders en de docenten. In 2022 geeft Halt voorlichting over de volgende thema’s:

• Jeugdcriminaliteit
• Invloed van de groep
• Online veiligheid
• Veilige Publieke Taak (wordt: Tolerantie en Respect)
• Overlast rond de jaarwisseling
• Wapens en Geweld
• Online fraude en cybercriminaliteit (enkel VO)
• Geldezels (VO & MBO)
• De kosten van snel geld verdienen – weerbaar tegen ondermijning
• Sexting Education 

Activiteit 3: Agressie Regulate Training (ART) training
Op verzoek van het zorgteam kan Halt voor jongeren die (vaker) betrokken blijken bij grensoverschrijdend gedrag, een agressie-regulatie training (ART) organiseren. In deze interventie krijgen jongeren inzicht in de eigen boosheid en agressie en oefenen ze vaardigheden om boosheid en agressie beter te hanteren. De ART-training wordt zowel individueel aan jongeren als in groepstrainingen aangeboden.